“HEDEFİMİZ VEREMSİZ BİR TÜRKİYE”
Her yıl Ocak ayının ilk Pazar gününden başlayan haftada kutlanan “Verem Eğitim ve Propaganda Haftası’nın amacı verem ile ilgili toplumun bilgilendirilmesi ve bu hastalığa bütün kesimlerin dikkatinin çekilmesidir. Verem insanlık tarihi kadar eski bir hastalık olmasına rağmen hala tüm dünyada bir halk sağlığı sorunu olarak önemini korumaktadır. ‘DSÖ küresel tüberküloz 2019 raporuna göre 2018 yılında Dünyada 10 milyon yeni tüberküloz vakası tespit edilmiştir. Bunların yaklaşık 5.7 milyonu erkek (15 yaş üstü), 3.2 milyonu kadın (15 yaş ve üstü) ve 1.1 milyonu çocuktur (15 yaşından küçük). Rapora göre 2018 yılında dünya genelinde en çok ölüme yol açan 10 nedenden biridir ve 1,5 milyon kişinin tüberküloz hastalığından hayatını kaybettiği bildirilmiştir. Ülkemizde ise 2018 yılı itibariyle toplam 11.786 kayıtlı verem hastası bulunmaktadır.
Verem,“Mycobacterium tuberculosis” isimli basilin oluşturduğu, tüm organları tutabilen, bulaşıcı ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır.
Verem hastalığının belirtileri; 2-3 haftadan uzun süren öksürük, ateş, gece terlemesi, iştahsızlık, kilo kaybı, yorgunluk, halsizlik, balgam çıkarma, kan tükürme, nefes darlığı, göğüs ve sırt ağrısıdır. Bu nedenle, iki-üç hafta veya daha uzun süreli öksürük şikayeti olan herkes en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Hastanın semptomları ve röntgen bulguları , hastalıktan şüphelenmeyi sağlar. Kesin tanısı ise balgamda verem mikrobunun gösterilmesi ile konulur. Basilin mikroskopta gösterilmesi ya da kültürde üretilmesi gereklidir. Tanı konulan hastalar, gizlilik kuralları içinde dispanserde kaydedilir.
Toplum Sağlığı Merkezi Verem Birimlerinde (Verem Savaşı Dispanserleri) veremin teşhis ve tedavisi ücretsizdir. Tedavi standarttır. Tedavide verilen ilaçların düzenli içilmesi çok önem taşır. Çünkü hastaların bir kısmı tedaviyi terk etmekte ve toplumda basil saçmayı sürdürmektedir. Hastanın ilaçlarını içtiğinden emin olmak için her doz ilacı sağlık personeli gözetiminde alması en uygun yoldur. Buna Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) denilir. Tedaviyi sonlandırana kadar özenle sürdürmek gerekir.
Hasta olmayan fakat verem olma riski taşıyan kişilere koruyucu ilaç tedavisi verilir. Koruyucu ilaç tedavisi tek ilaçla ve 6 ay süreyle verilir. Bu tedavinin hastalanmayı %90’a varan oranda önlediği bilinmektedir.
BCG aşısı özellikle çocuklarda kanla yayılan ve ağır seyreden(menenjit ve miliyer TB) verem hastalığını önlemede çok etkilidir. Ülkemizde BCG aşısı doğumdan sonra 2. ayını bitiren bebeklere Toplum Sağlığı Merkezlerinde ve Aile Hekimlerimizce yapılmaktadır.
Hastaların yaşadığı ekonomik sorunlar, sosyal dışlanmışlık ve yaşamlarını zorlaştıran diğer unsurlar önemlidir. Beslenme, barınma ve düzenli iş bulmada sorunlar yaşayan hastalarımız vardır. Tümüyle tedavi edilen bir hastalıkta bu çağda damgalanma ve dışlanma olmamalıdır.
Bu hafta boyunca, ilimiz genelindeki sağlık kuruluşlarımız tarafından halkımızın sağlık eğitimine yönelik olarak çeşitli eğitim toplantıları düzenlenecek ve tüberküloz (verem) hastalığı ile ilgili afiş ve broşürler il genelinde topluma dağıtılacaktır. Ayrıca bu hafta boyunca il genelindeki görevli sağlık personeli tarafından okullarda, cezaevlerinde, sağlık kuruluşlarında tüberküloz (verem) hastalığı ve korunma yollarına ilişkin olarak eğitimler düzenlenecektir.
Uzm. Dr. Erdoğan ÖZ
İl Sağlık Müdürü